Truyện ngụ ngôn Aesop

Một nhà hùng biện khôn ngoan dùng câu chuyện ngụ ngôn để thức tỉnh đám đông chỉ ham mê giải trí mà quên đi chính trị.

Demades, một nhà hùng biện, cố gắng thuyết trình trước người dân Athens nhưng không thu hút được sự chú ý. Ông đề nghị kể một câu chuyện ngụ ngôn của Aesop và được chấp nhận. Câu chuyện kể về nữ thần Demeter, chim én và con lươn cùng đi trên đường, nhưng khi đến sông, chim én bay lên trời còn lươn lặn xuống nước. Khi khán giả hỏi về số phận của Demeter, Demades trả lời rằng nữ thần tức giận vì họ chỉ quan tâm đến ngụ ngôn mà bỏ bê chính trị.

Demosthenes dùng câu chuyện bóng lừa để phê phán người Athens chỉ quan tâm đến chuyện vặt mà bỏ qua vấn đề hệ trọng.

Trong một buổi họp tại Athens, Demosthenes bị ngắt lời khi muốn phát biểu. Ông bèn kể một câu chuyện ngắn: Một chàng trai thuê lừa đi từ Athens đến Megara, giữa trưa nắng gắt, cả hai tranh nhau ngồi dưới bóng lừa. Người chủ lừa cho rằng chàng trai chỉ thuê con lừa chứ không thuê cái bóng, còn chàng trai khăng khăng mình thuê cả hai. Kể đến đây, Demosthenes bỏ đi, khiến dân Athens gọi ông quay lại để nghe kết truyện. Ông liền chỉ trích họ chỉ hứng thú với chuyện tầm phào mà không chịu lắng nghe những vấn đề quan trọng.

Một con sói gặp chó nhà béo tốt và khám phá ra cái giá của cuộc sống sung túc: sự mất tự do.

Một con sói gặp một con chó nhà béo tốt và thắc mắc về nguồn thức ăn dồi dào của nó. Chó nhà giải thích rằng chủ nhân lo cho nó ăn no đủ, nhưng đổi lại nó phải đeo chiếc vòng cổ bằng sắt. Nghe xong, sói chế giễu và từ chối sự sung túc đó vì không muốn đánh đổi tự do của mình. Câu chuyện phản ánh sự đánh đổi giữa cuộc sống an nhàn và tự do cá nhân.

Một con lừa rừng thán phục lừa nhà vì cuộc sống sung túc, nhưng khi thấy nó bị đánh đập vì gánh nặng, lừa rừng hiểu ra cái giá của sự giàu có.

Lừa rừng gặp lừa nhà đang tận hưởng ánh nắng và khen ngợi vẻ ngoài khỏe mạnh của nó. Tuy nhiên, khi thấy lừa nhà phải gánh nặng và bị người đánh xe đánh đập, lừa rừng nhận ra rằng sự sung túc đó phải trả giá bằng tự do và đau khổ. Từ đó, nó không còn ngưỡng mộ lừa nhà nữa.

Một con lừa rừng chế nhạo con lừa vì phải làm việc nặng nhọc, nhưng cuối cùng lại trở thành mồi ngon cho sư tử.

Một con lừa rừng nhìn thấy con lừa đang phải làm việc nặng nhọc dưới sự điều khiển của con người và cười nhạo sự nô lệ của nó. Lừa rừng tự hào về sự tự do của mình, không phải làm việc cho ai và có thể tự kiếm ăn. Tuy nhiên, ngay lúc đó, một con sư tử xuất hiện. Sư tử không tấn công con lừa vì có người canh giữ, nhưng lại nhắm vào con lừa rừng đang một mình và ăn thịt nó.

Những vị thầy tu tàn nhẫn biến con lừa chết thành trống lắc và tiếp tục hành hạ nó ngay cả sau khi chết.

Các thầy tu Galli sử dụng một con lừa để chở hành lý khi đi xin ăn. Khi con lừa chết vì kiệt sức và bị đánh đập, họ lột da nó làm thành những cái trống lắc. Khi được hỏi về số phận của con lừa, họ trả lời rằng nó tưởng chết sẽ được nghỉ ngơi, nhưng vẫn tiếp tục bị đánh. Câu chuyện phản ánh sự tàn nhẫn và bóc lột đến cùng của con người.

Một người nô lệ bất hạnh định bỏ trốn khỏi chủ nhân độc ác, nhưng được Aesop khuyên can bằng lời lẽ sâu sắc.

Người nô lệ chạy trốn khỏi người chủ tàn bạo của mình vì bị đối xử tệ bạc: đói khát, bị đánh đập và làm việc quá sức. Trên đường đi, anh gặp Aesop - người được xem như cha già đáng kính. Aesop lắng nghe tâm sự của anh và đặt ra câu hỏi khiến anh phải suy nghĩ: nếu trước đây anh vô tội mà phải chịu khổ, thì giờ phạm tội bỏ trốn, hậu quả sẽ thế nào? Lời khuyên này khiến người nô lệ từ bỏ ý định chạy trốn.

Một con quạ bị bắt làm thú nuôi nhưng vì không chịu nổi cuộc sống gò bó, nó trốn thoát chỉ để mắc kẹt và chết vì sợi dây trói chân.

Một người đàn ông bắt được con quạ, buộc dây vào chân nó để tặng cho con mình. Không chịu nổi cảnh sống trong nhà người, quạ trốn thoát khi được thả ra. Nhưng khi bay về tổ, sợi dây vướng vào cành cây, khiến nó không thể bay và chết dần. Trước khi chết, quạ tự trách mình ngu ngốc vì thoát khỏi kiếp nô lệ loài người chỉ để rơi vào cái chết thảm khốc.

Một chú cừu con thông minh phải lựa chọn giữa người đồ tể đáng sợ và người chăn cừu nhân hậu để bảo vệ mạng sống của mình.

Trên đường đi, người đồ tể và người chăn cừu cùng nhìn thấy một chú cừu con bị lạc đàn. Cả hai đều lao đến bắt lấy chú cừu. Khi ấy, loài vật vẫn còn biết nói tiếng người, chú cừu liền hỏi lý do họ muốn bắt mình. Sau khi biết được nghề nghiệp của hai người, chú cừu quyết định theo người chăn cừu vì anh ta luôn mong đàn cừu được sống khỏe mạnh, trong khi người đồ tể chỉ là kẻ giết hại những con cừu khác.

Chú lừa không hài lòng với cuộc sống khổ cực dưới nhiều ông chủ, nhưng cuối cùng nhận ra mình đã rơi vào tình cảnh tồi tệ hơn.

Một chú lừa làm việc cho người làm vườn nhưng bị bóc lột sức lao động và đói khát. Nó cầu xin thần Zeus đổi chủ, nhưng lần lượt rơi vào tay người thợ gốm rồi người thuộc da, công việc ngày càng nặng nhọc hơn. Cuối cùng, khi thấy ông chủ mới là người thuộc da, lừa nhận ra số phận của mình còn bi đát hơn trước.

Một ông già nhát gan cố thuyết phục con lừa chạy trốn kẻ thù, nhưng con lừa khôn ngoan chỉ quan tâm đến việc liệu nó có phải chở thêm yên hay không.

Một ông già nhút nhát dắt con lừa ra đồng cỏ. Khi nghe tiếng kẻ thù đang đến gần, ông hoảng sợ và cố thuyết phục con lừa chạy trốn để khỏi bị bắt. Con lừa bướng bỉnh hỏi liệu kẻ chiến thắng có bắt nó chở hai cái yên thay vì một không. Ông già trả lời không nghĩ vậy. Con lừa kết luận rằng chẳng có gì khác biệt ai là chủ nhân của nó, miễn là nó chỉ phải chở một cái yên mà thôi.

Những chú ếch lo sợ cuộc chiến giữa đàn bò sẽ đe dọa đến sự an toàn của chúng, dù chúng ở xa.

Một chú ếch nhìn thấy cuộc chiến giữa những con bò từ xa và lo lắng rằng nguy hiểm sẽ ập đến. Khi bị đuổi khỏi đồng cỏ, con bò thua trận có thể chạy vào đầm lầy, giẫm nát những chú ếch. Dù những con bò chiến đấu vì quyền kiểm soát đàn ở nơi khác, hậu quả của cuộc chiến vẫn có thể ảnh hưởng đến số phận của đàn ếch. Câu chuyện nhấn mạnh rằng xung đột của kẻ mạnh có thể gây nguy hiểm cho những kẻ yếu, dù họ không trực tiếp tham gia.

Một chú nai con nhận ra sự nguy hiểm khi chứng kiến sư tử điên cuồng, lo sợ cho số phận của tất cả.

Khi một con sư tử rơi vào cơn điên cuồng, một chú nai con từ trong rừng nhìn thấy và nhận ra mối nguy hiểm khủng khiếp. Nai con lo lắng rằng sư tử, vốn đã đáng sợ khi bình thường, giờ đây càng trở nên không thể kiểm soát và sẽ gây ra thảm họa cho tất cả. Câu chuyện phản ánh nỗi sợ hãi trước sự tàn bạo không giới hạn của kẻ mạnh.

Ba con vật hiền lành kết bạn với sư tử nhưng bị lợi dụng khi chia phần con mồi, phải chịu thiệt thòi trước sự tham lam của kẻ mạnh.

Một con bò cái, dê cái và cừu cái quyết định kết bạn với sư tử. Cả bốn cùng vào rừng săn được một con nai lớn. Khi chia phần, sư tử độc đoán chiếm đoạt tất cả: phần đầu vì nó là vua, phần hai vì là bạn đồng hành, phần ba vì sức mạnh vượt trội, và đe dọa bất cứ ai dám đụng đến phần tư. Câu chuyện phản ánh sự bất công khi kẻ mạnh lợi dụng quyền lực để chèn ép kẻ yếu.

Sư tử, sói và cáo đi săn cùng nhau, nhưng khi chia phần, sự khôn ngoan của cáo giúp nó thoát khỏi số phận bi thảm như sói.

Sư tử, sói và cáo cùng đi săn và bắt được những con mồi khác nhau. Khi chia phần, sói đề nghị mỗi người lấy con mồi mình bắt được, khiến sư tử tức giận và trừng phạt sói. Cáo, nhìn thấy bài học từ sói, khéo léo nhường hết phần ngon cho sư tử. Sư tử hài lòng và khen ngợi sự khôn ngoan của cáo, trong khi sói phải chịu hậu quả vì sự ngây thơ của mình.

Một con sư tử gian xảo dùng mưu kế để bắt và ăn thịt các loài vật, cuối cùng lừa được cả con khỉ ranh mãnh.

Sau khi trở thành vua muôn loài, sư tử tỏ ra công bằng nhưng dần lộ bản chất tàn bạo. Nó lừa các con vật bằng cách hỏi xem hơi thở có mùi hôi không, rồi giết chết dù chúng trả lời thế nào. Khi đến lượt khỉ, khỉ khen hơi thở sư tử thơm như quế, khiến sư tử ngại giết. Nhưng sư tử vẫn lừa khỉ bằng cách giả bệnh và bảo thầy thuốc rằng nó muốn ăn thịt khỉ, cuối cùng khỉ cũng bị giết.

Con cáo khôn ngoan dùng mưu trí để thoát khỏi âm mưu hãm hại của sói và cứu mạng mình trước sư tử bệnh tật.

Sư tử già yếu và bệnh tật nằm trong hang, tất cả các loài vật đều đến thăm vị vua của chúng, chỉ trừ cáo. Sói nhân cơ hội này tố cáo cáo trước mặt sư tử vì không tôn trọng ngài. Khi cáo đến, nó nhanh trí biện minh rằng mình đã đi khắp nơi tìm phương thuốc chữa bệnh cho sư tử. Cáo bảo sư tử phải lột da sói còn sống và quấn vào người khi da còn ấm. Sói bị giết, cáo cười và nói rằng tốt hơn là nên khiến chủ nhân vui vẻ chứ không phải tức giận.

Một con cáo thông minh phát hiện ra âm mưu của sư tử già yếu nhờ những dấu chân không lối ra.

Sư tử già yếu giả vờ ốm để dụ các con vật đến thăm, rồi bắt chúng ăn thịt. Khi cáo đến, nó đứng ngoài hang quan sát và nhận ra chỉ có dấu chân đi vào mà không có dấu chân đi ra. Cáo khôn ngoan từ chối vào hang, vạch trần âm mưu của sư tử và thoát nạn. Câu chuyện ca ngợi trí thông minh và sự cảnh giác.

Một con sư tử cố gắng sống như con người, nhưng sự thiên vị trong bữa tiệc khiến người bạn cáo của hắn buồn lòng và lo lắng cho tương lai.

Sư tử sống trong hang rộng, cố gắng đối xử tử tế với những con vật ưu tú trên núi bằng cách mời họ dự tiệc và phục vụ món ăn họ yêu thích. Cáo là bạn thân của sư tử, nhưng khi có khách mới, khỉ - người phân phát thức ăn - thường ưu tiên khách mà giảm phần của cáo. Một ngày, cáo buồn bã từ chối ăn và bày tỏ nỗi lo sợ rằng nếu tình trạng này tiếp diễn, cô sẽ chẳng còn gì để ăn. Sư tử cười và đổ lỗi cho khỉ.

Một chú thỏ nhỏ bé dũng cảm tuyên bố ngày mà kẻ yếu không còn sợ kẻ mạnh dưới sự cai trị công bằng của sư tử.

Trong một khu rừng, vua sư tử cai trị với sự công bằng và ôn hòa, không hề bạo lực. Tất cả các loài vật đều tập hợp lại để trình bày những khiếu nại và nhận phán quyết cho các tranh chấp. Sói bị xét xử vì hành động với cừu non, báo hoa mai với dê rừng, hổ với hươu... Cuối cùng, mọi loài đều sống trong hòa bình. Chú thỏ nhút nhát tuyên bố: "Đây là ngày tôi luôn cầu nguyện, khi kẻ yếu không còn sợ kẻ mạnh!"